- Barska koka
- Bela roda
- Bregunica
- Brgljez
- Bela čaplja
- Brkata senica
- Crni ibis
- Crna roda
- Crvena čaplja
- Carić
- Čavka
- Čigre
- Čiopa
- Ćubasta ševa
- Ćuk
- Crvendać
- Čvorak
- Crna Roda
- Crnoglava travarka
- Česljugar
- Debelokljuna čigra
- Divlja guska
- Kanadska guska
- Divlja Patka
- Detlići
- Drozd
- Dugorepa senica
- Eja Livadarka
- Eja Močvarica
- Fazan
- Gavran
- Galeb
- Gnjurac
- Golub
- Gradska lasta
- Grlica
- Jarebica
- Jastreb
- Kašikara
- Kobac
- Kormorani
- Kos
- Kukavica
- Kukuvije
- Labud
- Lasta
- Liska
- Lunje
- Mala bela čaplja
- Mala čigra
- Modrovoljka
- Modrovrana
- Njorke
- Norovi
- Obična čigra
- Orao belorepan
- Orao mišar
- Orao ribar
- Orao zmijar
- Orao kliktaš
- Pčelarica
- Poljski vrabac
- Poljska Ševa
- Šumska Ševa
- Šojka
- Prepelica
- Pelikan ružičasti
- Pelikan kudravi
- Pelikani
- Prepelica
- Pupavac
- Senica
- Bela senica
- Siva senica
- Siva muharica
- Sivi Ždral
- Siva čaplja
- Šumska sova
- Slavuj
- Sova ušara
- Sova kukumavka
- Strnadice
- Svraka
- Šojka
- Velika čigra
- Vodomar
- Vrabac
- Sivi svračak
- Vrana
- Vuga
- Zebe
- Šljuka
- Tetreb
- Žalar blatarić
- Zijavac
Tetreb
Phasianidae
OPŠTI OPIS
Tetreb je rod šumskih ptica iz porodice koka (Phasianidae),koji obuhvata dve vrste. Tetrebu je srodan rod malih tetreba(Lyrurus). Spada u red koka i "CAR" je među našim pticama,koje pripadju tom rodu: ( tetreb melezan(kopilan), ruževac ili mali tetreb, leštarka, fazan, jarebica kamenjarka, jarebica poljska, snežna koka, prepelica),koliko po svojoj težini ( koja moze dostići i do 8 kilograma). Svadbena pesma tetreba se oglašava kao brušenje kose.
STANIŠTE
Živi u visokim planinama, obično iznad 1200 metara nadmorske visine. Dužina njegovog tela,kod najvećih primeraka iznosi do 110 cm, uključujući rep (oko 35cm) i kljun. Mužijaci su lepši, znatno jači od koka.Imaju lepše perije. Oko očiju ih krasi izrazito crvena mesnata ruža,koja se proteže u obliku polumeseca. Rep velikog tetreba je poseban ukras njegovog tela, koji se veoma lepo prikazuje u svadbenim igrama.
ISHRANA
Hranu tetreba sačinjavaju uglavnom semenke crnogoričkog i beloboričkog drveća, njihovi pupoljci i lišće. Jede i žitarice ako do njih dođe. Voli i životinjsku hranu. Larve, gusenice, crve. Ne pričinjava skoro nikakvu štetu..
RAZMNOŽAVANJE
U periodu parenja mužijak u praskozorje,počinje sa svojim brušenjem, pevanjem. U dugim pevanjima tetreb ne vidi i ne čuje. Smatra se da iz ljubavnog zanosa dolazo do anatomskih promena- zatvaranja ušnih duplji i očnih kapaka. Pritom tetreb ispruži vrat i pomera ga uvis i na dole. To dugo pevanje, bolje rečeno brušenje, ovladano zanosom, lovci zloupotrebljavaju i, trčeći, približavaju se tetrebu. Parenje počinje u aprilu i traje oko 20 dana. Ženka može da snese i do 8 jaja. Neprijatelji tetreba su: sove ušare,a njihove piliće i jaja uništavaju i druge štetočine - sive vrane, svrake, lisica kuna, jazavac, itd.
STANIŠTE
Nekada je bio brojan i široko rasprostranjen u planinskim područijima Srbije (Stara planina, Zlatar, Tara, Zlatibor, Golija, i Kopaonik).Osnovni uzroci naglog opadanja brojnosti populacije i nestajanja sa pojedinih lokaliteta bili su intezivna seča šuma,izgradnja šumskih puteva, potiskivanje četinarskih vrsta, veliki šumski požari, uznemiravanje i prekomeran lov.
UGROŽENA VRSTA
Danas procenjena vrednost iznosi 10-15 parova u Središnjoj Srbiji i 60-70 parova na teritoriji Kosova i Metohije. Usled male brojnosti i visokog stepena ugroženosti, veliki tetreb je u Srbiji proglašen za prirodnu retkost i zaštićen je trajnom zabranom lova.
FAKTORI UGROŽAVANJA VRSTE
- Osnovni faktori ugrožavanja tetreba u Srbiji su:1-uznemiravanje na gnezdilištu(prisustvo brojnih izletnika, čobana, infrastrukturno otvaranje šuma, buka motornih testera i automobila), 2-uništavanje pojasa četinarskih šuma,posebno reliktnih borova, 3-iskorišćavanje šuma, planirano i ilegalno, 4-primena hemijskih sredstava u poljoprivredi i šumarstvu, 5-krivolov, 6-šumski požari, posebno na Prokletijama.
Linkovi
Pripremio: Marko Šuša, IV-3
