Ćubasta ševa (lat. Galerida Cristata) je vrsta ptice koja pripada porodici ševa. Od ostalih ševa razlikuje se po perju na ćubi koje podiže prilikom udvaranja, pevanja ili odbrane teritorije; najmanja je od 81 poznate vrste. Galerida Cristata je prilično mala ševa, otprilike iste veličine kao i poljska ševa, ali ukupno kraća, kao i glomaznija u pogledu veličine glave i tela. Dužine oko 18 cm, sa rasponom krila od 29 do 38 cm, i težine između 37 i 55 g. Perje joj je tamnosivo sa smeđim prugama, donja strana tela je bela, prilikom leta vide joj se crvena pera sa donje strane krila; rep ima crveno-smeđi rub. Perje joj je paperjasto, ali dosta retko i zbog toga izgleda bleđe od osnovne boje. Pored ćube na glavi i velikog raspona krila, ima jak, povijen kljun, kao i srednje duge noge.
Zov ševe zvuči kao osnovni motiv pojanja. Obično peva dok stoji na zemlji, kamenu, ogradi, a ponekad poje i u letu, visoko na nebu, na oko 30 do 60 m iznad tla. Pesma je melodična i raznovrsna. Ćubasta ševa može da oponaša i pesmu drugih ptica.
Ćubasta ševa obično voli otvorene suve livade, ali ponekad se sreće i duž rubova polja i puteva, u industrijskim oblastima, lukama i gradovima. Najviše joj odgovaraju topla i suva područja, niskog rastinja - stepe, kultivisane stepe, livade i planinski pašnjaci do 2000 m nadmorske visine.
Obroci ćubastih ševa sastoje se od semenja divlje trave, biljaka i žitarica (zob, ječam, pšenica), a zimi i sitnim životinja. Mladuncima je potrebna jača hrana: crvi, male bube i leptiri, muve, gusenice i ređe mali puževi i pauci. Mladunci uglavnom napuštaju gnezdo zbog potrage za hranom, pre nego što su u stanju za samostalan let.
Ženke grade dobro kamuflirano gnezdo na tlu, u niskoj travi i plićim udubljenjima, ponekad na padinama i kamenim zidovima. Za gnezdo koristi stabljike prave livadarke (vlasnjače, metlužice - Poa pratensis). Unutrašnjost gnezda ponekad oblaže perjem. Za svako gneždenje pravi novo gnezdo. Gnezde se, obično, 2 puta godišnje, u periodu između 10. Aprila i 1. Maja, kao i između 5. Juna i 20. Juna. Broja jaja u leglu je 4-5, dimenzije 22,89 * 17,11 mm, inkubacija traje 12-13 dana, a prosečan broj mladunaca je 3-4 koji gnezdo napuštaju 15 dana nakon izleganja, jer počinju da lete. Lisica pustoši ševina gnezda jedući jaja i mladunce.
Naseljava Evroazijski kontinent, od Portugalije do Koreje i Žutog mora. Južna granica se prostire od Senegala, Gambije, Nigerije, Sudana, severa Kenije, obala Arabije do severoistoka Indije i nizija Nepala. Na severoistoku područja u kojem se gnezdi je selica, u ostalim krajevima stanarica. Ćubasta ševa je vrlo česta gnezdarica Srbije.
Ćubasta ševa se gnezdi na njivama i livadama na periferiji Sombora. U zimskom periodu je brojnija, naročito se često viđaju nakon snežnih padavina. Jedan primerak je prstenovan 1995. godine.
Pripremio: Jelena Josić, IV4