Čavka(Corvus Monedula) je naša najmanja vrana. Čavke su radoznale i inteligentne ptice. Uglavnom se kreću u parovima ili jatima sa oko 1000 članova. U jatu postoji stroga hijerarhija i često se dešava da unutar jata dodje do milosrdnih ubistava bolesnih ili povredjenih ptica. U poredjenju sa drugim pticama, njihov let je ubrzan, kao kod goluba.
Čavke su omanje vrane sivog potiljka i kraćeg kljuna. Njihove oči su svetlo plave u prvoj godini života, ali se boja menja u braonsku u proleće druge godine njihovog života, a potom vremenom prelazi u svetlo sivu. Dužine su oko 30-34 cm.
Čavke žive na širokom prostoru koji uključuje skoro čitavu Evropu, najviše u Velikoj Britaniji, Skandinaviji i na prostoru Istočne Evrope. Ima ih takodje i u Aziji, a naselile su i severozapadne delove Severne Amerike tokom 80-ih godina prošlog veka, verovatno odmarajući na brodovima. Procenjuje se da je površina naseljena njima negde oko 1 000 000 do 10 000 000 km2. Prema nekim istraživanjima ima od 10 do 29 miliona čavki samo u Evropi. Naseljavaju litice, parkove, njive, ima ih oko vode,... One su uglavnom ptice poljoprivrednih predela, ali su česte i u naseljima (posebno na Kosovu i Metohiji). U gradu ih mozemo videti na zgradama, dimnjacima i tornjevima.
Čavke obično preuzimaju stara gnezda većih ptica ili koriste rupe u zidu i drveću. Gnezda su napravljena od grančica, kore, zemlje i drugih materijala. Glatka, sjajna svetlo plava jaja imaju crnobraonske fleke. Jaja su 36 mm dužine i 26 mm širine. Razmnožavanje počinje u kasnom aprilu. ženka izleže 4-6 jaja, koja imaju period inkubacije uglavnom od 18 dana. Mladunci su sposobni da napuste gnezdo nakon 5 nedelja. Mužjak i ženka se uparuju još u prvoj godini života, ali se ne pare još godinu dana. Par ostaje vezan tokom čitavog života.
Vrebaju insekte, crve i miševe. Takodje se hrane i biljkama kao što su semena, bobičasti plodovi i voće. Sastojak njihove ishrane su i žabe, puževi golaći, mravi, moljci, leptiri, bube,...Čavke postaju hrana lisicama i mačkama.
dr Harry Garms i dr Leo Borm, Fauna Evrope priručnik za raspoznavanje životinjskih vrsta, Mladinska knjiga, Ljubljana, 1981.
Pripremio: Sanja Basta, IV-4