Položaj Hidrografija	Stanovništvo Priroda Istorija Stari zanati	Privreda

Plavi(crni) glog
Crataegus douglasii L.

Taksonomija

Kategorija: Monogyna
Familija: Malaceae
Podfamilija: Rosoideae

Opšti opis

Ove se ružičnjače razvijaju kao drvenaste ili zeljaste biljke čitavih, ili još češće, razdeljenih listova. U pravom su cvetu, koji nastaje pojedinačno, ili u oskudnim cvetovima, nalaze se brojni plodni listovi smešteni na polukuglastom, čunjastom ili u izdubljenom cvetištu. Kod razvoja ploda učestvuju pored plodnice još i drugi delovi cveta. Zna narasti visoko i do 3 m. Listovi tro i petero krpasti. Beli cvetovi su skupljeni u bogate kitice sa dugim i kraćim peteljkama i jako mirišu po medu. Plodovi su lepe crne boje, i beru se u kasno leto.Cvetovi se beru od marta do maja, čim se razviju. Kada latice počnu padati glog je bezvredan. Suši se u hladu, na zračnom tavanu u tankim slojevima. Mora se pažljivo sušiti da ne promeni boju i dnevno ga mešati.

Stanište

Biljka je livadskih, pašnjačkih, stepskih i šumskih zajednica, uglavnom po pojasu hrastova sa težištem u kserotermnim hrastovim šumama. Zadržava se mestimično u vidu prostranih manje-više otvorenih sekundarnih šibljaka, na veoma degradiranim terenima šuma grabica-medunca. Heliofilan i kserofilan, sa malim zahtevima prema plodnosti i vlažnosti zemljišta. Karakteriše ga široka ekološka amplituda. Na području Vojvodine, vrlo zastupjena biljka, uglavnom, u različitim šumskim asocijacijama, na terenima Fruške Gore, Vršačkih planina, na Sremskom lesnom platou (as.Salicetum albae, Pruno spinosae-Crataegetum), Subotičko-Horgoškoj, Deliblatskoj peščari i dr. Raste po živicama, šumama i šikarama kao žbun ili nisko drvo, trnovitih grančica.

Upotreba

Leči srčane mane, krvni pritisak smiriju, arteriosklerozu i anginu pektoris. Glogov cvet sadrži: eteričnog ulja ; tragova mangana ; trimetalamin i organske kiseline. List i cvet se pretežno koriste za izradu čajeva, gloginje, za izradu ekstrakata korišćenih u proizvodnji gotovih preparata (kordijaka, antihipertonika, tonika, geriatrika, protiv artioskleroze). Plodovi gloga se brzo i lako suše, najbolje na Suncu. Od 2 kg sirovog ploda, dobije se 1 kg suvog, od kojeg se tokom zime spravljaju čajevi. Za šolju čaja potrebno je kašičica suvih plodova, koji se predhodno malo istucaju.

Recepti za čaj od plavog gloga

Dobro je uzeti u obliku čaja, mešavniu: glogovog cveta i kadulje po jednu kašiku, pola kašike narandzine kore i to preliti sa 300-400 grama ključale vode. Ostaviti da stoji 15-20 minuta, zatim iscediti. Pije se ujutru natašte i uveče pre spavanja po šolju. Zasladiti po želji medom i dodati sok od limuna.Za pripremanje soka potrebno je 1 kg plodova, 1l vode i 100 g šecera. Oprane plodove-nisko ubrane pored puteva, pruga i u industrijskim zonama, dobro oprati, ocediti i prokuvati u malo vode pa sve propasirati. Dobijen pire preliti vodom, uliti šecer i prokuvati do prvog ključanja.

Dodatak

Prema mnogim stranim farmakopejama oficinalne droge gloga su :Crataegi flos , Crataegi fructus, Crataegi folium. Cvet , plod i list gloga ne propisuju naše farmakopeje, ali se od davniva mnogo koriste u našoj narodnoj medicini. Lekovitost cveta ili lista gloga potiče od prisutnih procijanidina ( do 3 % ) , raznih flavonoida ( 2% ), katehina, sterola. U zrelim plodovima gloga prisutne su iste te hemijske materije, s tim što među favonoidnim supstancijama preovlađuje hiperozid. Preparati izrađeni na bazi gloga su standardizovani na sadržaj određenih flaonoida ili procijenidina. Butorac i saradnici ( 1998.) smatraju da je glog sve češći na Deliblatskom pesku i da time remeti ranije uspostavljenu razvnotežu, da negativno utiče na ekološke prilike i stanje ekosistemskog, specijskog i genetskog diverziteta. Obrastanjem čistina glogom menjaju se stanišni uslovi, zbog čega su u fazi povlačenja Adonis vernalis, Paeonia officinalis subsp. banatica, P. tenvifolia, Vinca herbacea, i druge tipične stepske vrste na ovom području, a među njima su i neke lekovite biljke.

Literatura

" Poljoprivredni kalendar 1997. "- Izdanje ove knjige pomoglo je Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije
"Ljekovito i drugo korisno bilje"- Frank Kusan
"Lekovite biljke Vojvodine" Momčilo Kojić , Milena Mihajlov, Jan Kišgeci, Marina Cvetković
"Prirodno lečenje bljem " Nikola Galencir
"Encikolopedijski herbološki rečnik" Stojan Čuturilo, Vaskrsija Janjić

Linkovi za slike

Slika 1

Pripremila: Sekulić Sara, IV-1