- Ančur jabučavi
- Bagrem
- Bagremac
- Bela Joha
- Bođoš
- Brsljen
- Brest
- Breza
- Rakita
- Žalosna vrba
- Crna joha
- Crveni glog
- Crvena vrba
- Grab
- Divlja kupina
- Dud
- Dren
- Dzanarika
- Plavi glog
- Vrba Iva
- Hmelj
- Imela
- Jasen
- Javor klen
- Javor
- Lešnik
- Lijane
- Lipa
- Mečja leska
- Hrast cer
- Hrast lužnjak
- Hrast sladun
- Hrast kitnjak
- Kesten
- Kiselo drvo
- Orah
- Bela topola
- Šipak
- Šumska jagoda
- Sviba
- Vrba iva
- Crna topola
- Kanadska topola
- Zelenika
- Zova
- Platan
- Trnjine
- Jablan
Grab
Carpinus
Taksonomija
- Carstvo: Plantae
- Klasa: Magnoliopsida
- Razdeo: Magnoliophyta
- Red: Fagales
- Porodica: Betulaceae
- Rod: Carpinus
Obični grab (Carpinus betulus)
Rasprostranjenost
Visoko listopadno drvo zapadne i južne Evrope, jugozapadne Azije i Kavkaza. Kod nas je veoma rasprostranjena vrsta koja retko pravi čiste sastojine, ali ulazi kao edifikator u veći broj mezofilnih šumskih zajednica u nizinskom i brdskom pojasu.
Građa
Visinu dostiže do 25 m a debljinu do 70 cm. Stablo je izžrebljeno, a kora glatka i svetlosiva. Mlade grančice mrke, sjajne, ponekad dlakave, vitke. Pupoljci vretenasti, zašiljeni, 5-8 cm dugi, sa brojnim, po obodu trepavičastim ljuspama crvenomrke boje, goli. Listovi jajasti, zašiljeni, pri osnovi srcasti ili zaobljeni, 5-10 cm dugački i 2-7 cm široki, sa 10-15 pari bočnih nerava; u jesen zlatnožute boje. Lisna peteljka 8-15 mm duga, maljava. Cvetovi se pojavljuju za vreme listanja. Muške rese 4-6 cm duge i 1cm široke. ženske rese cilindrične, do 2 cm duge. Plodne skupine izdužene, guste, do 15 cm duge i do 6cm široke.
Primena
Svojim lišcem grab popravlja žemljiste. Izrazito kiselo zemljište mu ne odgovara. Otporan je prema mrazu pa može da uspeva i na mrazištima. Drvo graba je tvrdo i žilavo, teško se cepa. Ima raznovrsnu primenu u zanatstvu a za ogrev je odličan. Grab ima jaku izdaničku snagu iz panja i žila. Dobro se orezuje i može uspešno da se upotrebljava za veoma efektne i dugotrajne žive ograde razlicite visine. Pri izgradnji većih grupa i masiva drveće u parkovima može da se koristi kao drvo drugog sprata.
Grabić (Carpinus orientalis)
Rasprostranjenost
Niže listopadno drvo, do 10 m, retko 18 m, iz srednje i jugoistočne Evrope i jugozapadme Azije. Kod nas često izgradjuje šikare narocito u istocnim krajevima, a graditelj je i u nekim šumskim zajednicama u mediteranskom i submediteranskom podrucju.
Građa
Grančice tanke, nešto dlakave sa uglastim, mrkim, malim, pri vrhu dlakavim pupoljcima. Listovi jajasti ili jajasto izduženi, dvostruko testerasti, od 2 do 5-6 cm dugi, 1-3 cm široki, sa 10-15 pari bočnih nerava, sa naličja nešto jače dlakavi, pri osnovi blago zaobljeni, malo srcasti ili nesimetricni. Lisna peteljka 5-8 cm duga. Plodna cvast izduženo ovalna, gusta, 3-8 cm duga, od 2 do 5 cm široka, sa 12-20 mm dukogm drškom. Plodovi delimično pokriveni, sa nesimetričnim, više manje trouglastim, nepravilno nazubljenim plodovnim priperkom. Plod sitan, jajast, 3-5 cm dug.
Primena
Grabić uglavnom raste na krečnjaku i pogodna je vrsta za pošumljavanje goleti i krečnjackih vrletnih terena. Dobro podnosi orezivanje i može se upotrebiti za žive ograde.
Crni grab (Ostrya carpinifolia)
Rasprostranjenost
Listopadno drvo srednje visine (15, retko 20 m), rasprostranjeno u srednjoj Evropi, Blakanu, Maloj Aziji i severozapadnom Iranu. Kod nas najcešce zastupljen u zapadnim oblastima, gde izgrađuje ili šikare ili je graditelj većeg broja šumskih zajednica, pretežno u mediteranskom području na krečnjaku.
Građa
Kora starijih stabala je tamna, ispucala, nalik na koru divlje kruške. Mladi izbojci dlakavi, stariji gotovo goli, sjajnomaslinasti. Pupoljci nešto otklonjeni od grančice, zelenkasti. Listovi jajoliko izduženi, 5-6 cm dug i od 2 do 6 cm široki, pri osnovi zaobljeni ili srcasti, dvostruko testerasti, tamnozeleni, sa 5-15 pari bočnih nerava. U donjem delu lista bočni nervi se dele ispred ivice lista. Cveta 10-15 dana posle listanja. Muški cvetovi u visećim resama, razvijaju se jos tokom jeseni uz terminalan pupoljak. ženski cvetovi po 2, u kratkim poluuspravnim cvastima u pazuhu listova ovogodišnjih izadanaka. Omotač ploda izduženo jajast, zašiljen, zatvoren, mehurast. Na dnu mehurastog omotača je plod, orašica sa čuperkom dlačica pri vrhu. Plodovi sazrevaju u julu ili avgustu, ali ostaju na stablu često i posle opadanja listova.
Primena
Crni grab je termofilna vrsta. Dekorativna je vrsta zbog lepog kupastog oblika krošnje i tamnozelene boje listova, i zbog oblika i boje plodnih cvasti koje se ističu na tamnozelenoj snovi. Može da se sadi pojedinačno, u grupama ili da se koristi za drvorede.
Literatura
- Dekorativna dendrologija, Emilija Vukičević i Filip Đakonović, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1988
Linkovi
Pripremila: Isidora Sekulić, IV-6
