Položaj Hidrografija	Stanovništvo Priroda Istorija Stari zanati	Privreda

CARSTVO Animalia
KOLENO Arthropoda
KLASA Insecta

Zrikavci
Gryllidae

Taksonomija:

RAZDEO Insekt(Insecta)
RED Ravnokrilci (Ortophera)
PORODICA Zrikavci (Gryllidae)

Uvod:

Zrikavci (poznati i kao "pravi zrikavci"), porodice Grillidae, su insekti najčešće mešani sa skakavcima. Zrikavci su familija insekata iz reda pravokrilaca. Naziv su dobili po karakterističnom zvuku, koji proizvode specijalnim aparatom. Ovaj aparat služi za proizvodnju zvuka i sastoji se od osnova prednjih krila. Osnova levog krila je zadebljala i insekt je prevlači preko membranozne osnove desnog krila, proizvodeći tako svoju zriku. Stručni naziv za zriku je "stridulacija" (gudanje).

Familija zrikavaca obuhvata preko 6400 vrsta, klasifikovanih u 22 potfamilije. Sve zrikavce, sem jedinstveno građenog aparata za proizvodnju zvuka, karakterišu i duge antene (duže od polovine tela), četvoročlani tarzusi, timpanalni organ na tibijama prednjih nogu, i bočno spljoštena legalica sabljastog izgleda (prisutna kod ženki).

Fizički izgled:

Zrikaci su mali i insekti srednje veličine sa uglavnom cilindričnim, donekle vertikalno rastegnutim telima. Glava im je sferična sa dugačkim vitkim antenama i odmah iza njih su dva velika složena oka.

Krila se nalaze ravno na telu i vrlo su promenljiva po veličini između vrsta. Prednja krila su napravljena od čvrstog materijala delujući kao zaštitni štit za mekane delove tela i kod mužjaka služe za proizvođenje zvuka. Kod mnogih vrsta krila ne služe za let.

Stomak se završava sa par dugih čerki (šiljaka); ženke imaju dugačak, cilindrični ovipozitor. Zadnje noge imaju uvećanu femoru (butine), pružajući snagu za skakanje.

Rasprostranjenost:

Zrikavci imaju kosmopolitsku distribuciju, nalaze se u svim delovima sveta, izuzev hladnih regija na geografskim širinama većim od 55 stepeni severne i južne. Oni su kolonizovali mnoga velika i mala ostrva, ponekad leteći preko mora da bi stigli do ovih lokacija, ili su možda preneti na plutajućoj drvnoj građi. Najveća raznolikost je prisutna na tropskim lokacijama, kao što je Malezija. Nalaze se u mnogim staništima. Članovi nekoliko podfamilija nalaze se u gornjoj krošnji drveta, u grmovima, i među travama i biljem. Takođe se javljaju na tlu iu pećinama, a neki su podzemni, iskopavajući plitke ili dublje rupe.

Ishrana:

Zrikavci su svaštojedi; kada su lišeni svoje prirodne ishrane, prihvataju širok spektar organskih prehrambenih proizvoda. Neke vrste su u potpunosti biljojedi, hrane se cvećem, voćem i lišćem, uz zemljane vrste koje konzumiraju sadnice, travu, delove listova. Drugi su predatori i u svoju ishranu uključuju jaja, beskičmenjake, larve, pupke, male instekte. Mnogi su čuvari i konzumiraju razne organske ostatke, propadajuće biljke, sadnice i gljivice. Zrikavci imaju relativno snažne čeljusti, a poznato je nekoliko vrsta koje ugrizu ljude.

Životni stil:

Muški zrikavcisu međusobno agresivni. Tuče se odvijaju vezivanjem antena jedna za drugu i ako se tada jedan ne povuče,pobednik je onaj koji proizvede glasniji zvuk. Ženke generalno privlače mušjake svojim pozivima, mada u nekim vrstama mora biti uključen i neki drugi mehanizam. Nakon što ostvare antenski kontakt, može doći do kopulacije. Nakon kopulacije, ženka odlazi. Mušjaci mogu pokušati da to spreče s različitim ritualizovanim ponašanjima. Ženka se može pariti u više navrata sa različitim mužjacima. Većina zrikavaca polaže jaja u stabljike biljaka. Organ koji za to služi zove se ovipozitor. Neke vrste koje žive ispod zemlje guraju ih u podzemne komore.

Literatura

Grupa autora: Životinje

Linkovi

Pripremila: Nikolina Ranitović IV-4