Kukurek je šumska zeljasta biljka iz porodice ljutića, koja se najčešće razvija i cveta u predelu šuma. Stablo biljke je uspravno, zeljasto i golo, i raste u visinu do pola metra. Prizemni listovi su zimzeleni i imaju dugačke drške dok su listovi na stabljici kraći i sa užim režnjevima. Cvet je krupan, žuto-zelen, sa intenzivnim mirisom, obično sa 5 latica, i preklapaju se obodima. Ovaj cvet cveta u februaru, martu i aprilu.
Obuhvata oko 20-ak vrsta koje uglavnom naseljavaju Evropu i Mediteran, a najveći broj vrsta nalazi se na Balkanu. Na Tibetu raste tibetski kukurek. U našoj zemlji poznate su 4 vrste kukureka, od kojih je najzastupljeniji mirisni kukurek. Srpski kukurek, je endemična vrsta koja raste samo u Srbiji. Crni kukurek ili božićna ruža, koja je izuzetno otrovna i čija upotreba dovodi do poremećaja rada srca a neretko i smrti. Ne raste na području Srbije. Postoje i druge vrste kukureka koji su nastali ukrštanjem više bliskih vrsta cvetova. Ovim putem stvoreni su višebojni cvetovi, čije se nijanse kreću od crne, tamno bordo, jarko crvene, žute, bele i zelene.
Kukurek je bio veoma značajna biljka antičkih vremena, posebno zbog svojih otrovno-lekovitih svojstava. Stari Grci su ga koristili kako u lečenju ludila i mahnitosti tako i u vrlo efikasnom i brzom trovanju neprijatelja.
Najčešće naseljava svetle šume i šikare. Ova vrsta je rasprostranjena u istočnoj, centralnoj i južnoj Evropi, jugozapadnoj Aziji i na Kavkazu.
Neki istoričari smatraju da je Aleksandar Makedonski umro od prevelike doze kukureka koji je dugo vremena uzimao kao lek. Takođe je poznat i slučaj prvog hemijskog rata u istoriji Evropske civilizacije koji se vodio upravo kukurekom!
Po jednoj legendi kukurek je anđeoskog porekla a nastao je pre 2000 godina tako što je devojka po imenu Madelon došla u Vitlejem da pozdravi tek rođenog Isusa, ali kada je videla zlato, tamjan i mirtu (smirnu) koje su donela tri Mudraca na dar Isusu, veoma se rastužila jer, za razliku od njih, ona nije imala šta da mu pokloni. Tada anđeo ugleda uplakanu devojku, dodje do nje i krilima dodirnu zemlju, i na mestu tog dodira iznikoše krupni beli cvetovi božićne ruže, koje je Madelon ubrala i poklonila tek rođenom bogu.
Pripremila: Vladana Vuković, IV-6