Turizam Gornjeg Podunavlja
Eko-centar „Karapandža“
Eko-centar „Karapandža“ se nalazi pored vikend naselja Kenđija (Bezdan), na obali Bajskog kanala. Do Monoštorskog rita i Eko-centra ,,Karapandža“ se najlakše dolazi preko Sombora i Bezdana, posle kojih ima još oko 20 minuta vožnje.
Eko-centar ,,Karapandža“ koji se nalazi u rezervatu udaljen je 30 km od Sombora, 115 km od Novog Sada, 205 km od Beograda i prilaz je moguć drumskim prevoznim sredstvima. Eko-centar ima parking prostor pogodan za turističke autobuse i putnička vozila.
Tokom boravka u Eko-centru možete:
- Prisustvovati eko-času u učionici na otvorenom, koja je pogodna za prijem posetilaca, prezentaciju rezervata od strane stručnih vodiča-čuvara zaštićenog područja, tokom koje se posetioci upoznaju sa temama vezanim za zaštitu prirode, rezervat i njegov biljni i životinjski svet. Natkriven prostor je opremljen klupama, stolovima, infotablama i sredstvima za vizuelnu prezentaciju vrednosti rezervata te je pogodan za organizaciju ekoloških radionica za zainteresovane turiste i grupe koje su i godinama unazad činila deca predškolskog uzrasta, učenici, studenti, porodice i svi istinski ljubitelji prirode.
- Šetati kružnom šetnom stazom ,,Karapandža“ koja se završava kod Eko-centra. Obilazak edukativne šetne staze starim tokovima Dunava traje do 2 sata, uz pratnju stručnog vodiča, tokom koje se prezentuje rezervat kroz razne zanimljivosti istorijskog, biološkog i kulturološkog značaja. Edukativna staza dužine 4 km je opremljena info-tablama, osmatračnicom za ptice i odmorištem. Staza je pogodna za sve nivoe kondicione pripremljenosti jer je teren ravan i omogućava kretanje i dece i starijih osoba.
- Postoji i kraća staza za samostalno kretanje posetilaca bez prisustva vodiča, dobro obeležena putokazima i infotablama u dužini od 2 km.
- Uživati u vožnji biciklom kroz rezervat, kamenim putem koji prolazi delom šetne staze ,,Karapandža“, tokom koje stručni vodič, u pauzama vožnje prezentuje zanimljivosti i potencijale rezervata u neposrednom kontaktu prirodnog okruženja i turista.
- Upoznati rezervat iz sasvim drugog ugla, sa vodene strane: vožnjom kanuima jer je veslanje odlična prilika da aktivirate različite mišiće, ali ne zahteva da budete u prevelikoj formi. Bez obzira da li ste ranije veslali, da li ste spretni i okretni – veslanje je sport u kojem imate priliku da sami birate tempo i pravac kretanja, a pri tom je to izvrsna rekreacija koja oblikuje celo telo i opušta um. Za razliku od kajaka, kanu je celim svojim gornjim delom otvoren, gde na klupicama može sedeti više osoba (preporuka je dve osobe) veslajući veslima sa jednom lopaticom. Pored kanua, možete se voziti čamcima (motornim čamcem uz pratnju vodiča ili samostalnom vožnjom čamcem na vesla), a vožnja započinje sa uređenog mola, izgrađenog na obali Bajskog kanala, koji se proteže iz Mađarske pored Bačkog Brega i Koluta sve do Bezdana gde se uliva u Veliki Bački kanal.
- Pripremiti ručak u prirodi - za sve posetioce koji žele da provedu ceo dan u Eko-centru, pored navedenih aktivnosti, nudi se mogućnost i da sami pripreme roštilj ili gulaš u kotliću u dvorištu Eko-centra.
Vožnja katamaranom je nova avantura na Bajskom kanalu.
- minimalan broj za realizaciju individualne vožnje: 6 osoba koje plaćaju
- kapacitet katamarana: 12 osoba
- trajanje vožnje: 1 sat
- roditelji i ostali moraju da prijave decu bez obzira na uzrast
- za najavljene grupne posete (minimalno 2 dana ranije) vožnja se organizuje i u posebnim terminima
Prošetajte šetnom stazom ,,Štrbac“ koja se takođe nalazi u Monoštorskom ritu tačnije između Bačkog Monoštora i Bezdana. Edukativna staza ,,Štrbac“ je obeležena informativno- edukativnim tablama, stolovima i klupama. Program obilaska šetne staze traje 1,5 h. a završava se na bari Šarkanj (Crna bar) gde se nalazi i osmatračnica za ptice. Nakon posete Eko-centru ,,Karapandža“ aktivnosti možete usmeriti na etnografsko bogatstvo koje je zadržano u obližnjim naseljima Bezdan i Bački Monoštor.
O radnom vremenu rezervata, cenama ulaznica i ostalim detaljima posete rezervatu možete se informisati na zvaničnom sajtu JP „Vojvodinašume“.
Mi smo bili i uživali, dođite i vi!
„Veljkovi istraživači“ ambasadori SRP Gornje Podunavlje
(Kliknuti na slike za prikaz u punoj veličini)
Specijalni rezervat prirode „Gornje Podunavlje“
Dragi ljubitelji prirode, pozivamo vas u privremeni beg iz urbanog okruženja u netaknutu prirodu rezervata prirode Gornje Podunavlje, gde ćete kroz različite aktivnosti biti u prilici da upoznate autentične vrednosti biljnog i životinjskog sveta ovog rezervata.
Specijalni rezervat prirode ,,Gornje Podunavlje“ nalazi se na krajnjem severozapadu Srbije, na granici tj. tromeđi sa Mađarskom i Hrvatskom. Čine ga dva rita Monoštorski i Apatinski.
SRP ,,Gornje Podunavlje” je zaštićeno prirodno dobro I kategorije, koje se prostire uz levu obalu reke Dunav na 19 605 ha. Deo je velikog ritskog kompleksa koji se proteže i kroz susedne zemlje Mađarsku (Nacionalni park ,,Dunav – Drava“) i Hrvatsku (Park prirode ,,Kopački rit“) sa kojima čini ekološki jedinstvenu celinu. Deo je velikog rezervata biosfere „Bačko Podunavlje” koji se nalazi na severozapadu Vojvodine, koji čini „Evropski Amazon” i predstavlja jednu od najočuvanijih ritsko-močvarnih celina na čitavom toku Dunava. Rezervat biosfere „Bačko Podunavlje“, upisan je u UNESCO svetsku listu rezervata biosfere juna 2017. godine.
Specifični kompleksi ritskih šuma ispresecani su rukavcima i kanalima, sa adama, meandrima, vokovima, tonjama, barama, močvarama, vlažnim livadama, tršćacima i ševarima. Karakteristično je bogatstvo ornitofaune u kojoj se ističu retke vrste kao što su orao belorepan i crna roda. U rezervatu je prisutna 51 vrsta sisara, 248 vrsta ptica, 50 vrsta riba, 11 vrsta vodozemaca, 9 vrsta gmizavaca, veliki broj beskičmenjaka, od kojih se izdvaja fauna leptira sa preko 60 vrsta dnevnih leptira i više od 1000 biljnih vrsta. Gornje Podunavlje naseljava najbrojnija populacija evropskog jelena u našoj zemlji.
U pojasu oko bezdanske prevodnice, nalazi se veliki broj vikend naselja, od kojih su najpoznatija Baračka, Šebešfok, Kenđija, Daraži fok, Mrtva Baračka. Gornje Podunavlje je jedna od retkih destinacija gde se još uvek može uživati u vožnji Dunavom, nepreglednim rukavcima i kanalima, nesputanoj rici jelena, mirnim noćima u seoskim domaćinstvima, autentičnim ribljim specijalitetima i društvu poslednjih dunavskih alasa. Osim biološke raznovrsnosti Gornje Podunavlje krasi i autentično kulturno nasleđe. Kao rezultat prilagođavanja velikoj reci i njenim ćudima nastali su karakteristični izvorni običaji, nošnje, jezik, riblovni alat, čamci i jela koji privlače goste i Gornje Podunavlje čine atraktivnom destinacijom za posetioce.
Banjski turizam
Kada spomenemo Apatin, velik broj ljudi pomisli upravo na Banju Junaković koja je vremenom postala "simbol" Apatina. Nalazi se na obodu prelepe Park šume 4,5 km udaljena od Apatina. Sa radom je započela 1983. godine. Termo-mineralni izvori dostižu temperature do 50 C, zbog čega voda Banje Junaković mora da se rashlađuje. Kvalitet vode je red kvaliteta one u Karlovim Varima, Harkanju i Lipiku. Medicinske terapije omogućuju lečenje različitih oboljenja. Smeštaj raspolaže sa 131-om dvokrevetnom sobom i četiri apartmana. U sklopu objekta je restoran nacionalne kuhinje kapaciteta 450 osoba, 2 sale za seminare, frizerski salon, prodavnica suvenira. U letjnim mesecima ipak je omiljeni kompleks otvorenih bazena. Bazeni su različite dubine, temperature, imaju skakaonice i tobogane. Gostima su na raspolaganju i 4 teniska terena, moderna osmostazna kuglana, "Staza Zdravlja" kroz Park šumu "Junaković" (uz mogućnost iznajmljivanja biciklova). Biciklističkim stazama banja je povezana sa Apatinom i Prigrevicom. Wellness ponude obuhvataju različite vrste masaža, saune i zatvoreni bazen. U toku su radovi na izgradnji jednog od najboljih Spa & Wellness centara u regionu. Nalaziće se u sklopu kompleksa, a sadržaće vrhunske bazene, saune, prostorije za masaže, fitness i aerobik sale, prostore za igru dece.
Nautički turizam
Odlučujući značaj za razvoj turizma Gornjeg Podunavlja svakako ima blizina Dunava. Na Dunavu kod Apatina radi se na izgradnji prve međunarodne marine koja će, kad se završi, predstavljati najsavremeniji nautički objekat na ovom delu Dunava (Koridora 7).U okviru marine nalaziće se 400 vezova na vodi, 8 studio-apartmana, kabine, restoran, prodavnica nautičke opreme, benziska pumpa na vodi i na kopnu. Neposredno uz restoran "Zlatna kruna" izgradiće se pristan za brodove. Pristan će biti urađen u skladu sa Evropskim standardima zbog stajanja rečnih kruzera.
Lovni turizam
Bujne šume i livade u rezervatu "Gornje Podunavlje" (a i van njega) idealno su stanište za jelene i perjanu divljač. Na ovom području su u prošlosti gosti često bili krunisane glave evropskih i naših dinastija. Divljač se neguje i vrši se kontrolisani odstrel. Neretko primerci divljači iz ovih lovišta bivaju visoko bodovani i nagrađeni, a razvijaju se i kapitalni primerci. U fazanerijama u okolini uzgajaju se fazani specijalno za ovu vrstu lova i najčešće se izlovljavaju ove ptice.
Ribolovni turizam
Arheološka nalazišta svedoče o bogatstvu ribom u ovom području još u bronzano doba. Po oslobađanju od Turaka princ Eugen Savojski dobio je od Austrije posed Belje u Baranji i ribarsku centralu u Apatinu. Apatinski ribarski esnaf je jedan od najjačih u Srbiji. Poplavno područje Specijalnog prirodnog rezervata zahvata oko 5560 hektara. Ono predstavlja prirodno mrestilište za oko 50 vrsta slatkovodnih riba (som, šaran, štuka smuđ). Kapitalni primerci uglavnom se nalaze medju somovima koji mogu preci i 30kg.
Čarda "Štuka"
Idealno mesto za upečatljiv doživljaj. Nalazi se u specijalnom rezervatu prirode "Gornje Podunavlje" na starom toku Dunava, na Monoštorskom dunavcu nedaleko od sela Kupusina.
"Plava Ruža"
Nalazi se na samoj obali rukavca Dunava kod Apatina. Vlasnik restorana je proslavljeni košarkaš Željko Rebrača. U ponudi su jela iz 12 različitih krajeva sveta.
Nacionalna kuća "Šaran"
"Šaran" u Apatinu postoji 110 godina i predstavlja kultno mesto. U ovaj podunavski gradić zbog paprikaša i pržene ribe dolazili su i dolaze gurmani iz naše i okolnih zemalja. Nalazi se na kraju Apatina, na samo stotinak metara od Dunava. Poznata je još i ribarska kulinarska tradicija ovog područja, kao i višedecenijska tradicija apatinskih ribarskih večeri.
Neke atrakcije
Mauzolej "Špajzer", Apatin
Srce Isusovo
Neoromanska crkva, najmlađi predstavnik katoličke crkvene arhitekture u opštini Apatin.
Uznesenje Marijino
Ova crkva je tipičan primer "podunavskog baroka" i veoma atraktivni svedok nemačke kolonizacije iz polovine 18. veka; Apatin.
Sabor Svetih Apostola
Pravoslavni hram na obali Dunava izgrađen u duhu stare srpske tradicije i čuvenog srpsko - vizantijskog stila; Apatin.
Skulpture u pleneru
Svojevrsna kolekcija skulptura od metala jedinstvena je ambijentalna postavka u zemlji i inostranstvu. Na različitim gradskim pozicijama u Apatinu nalaze se dela savremenih umetnika i vajara.
Etno zbirke u Kupusini i Prigrevici
Sveti Lovre
Kasnobarokna crkva Svetog Lovre u Sonti.
Sveti Velikomučenik Georgije
Pravoslavni hram Svetog Velikomučenika Georgija u Sonti.
Sveta Ana
Barokna crkva u Kupusini.
Sveti Stefan
Neogotska crkva s kraja 19. veka u Svilojevu.
Eko turizam
Rezervat "Gornje Podunavlje" deo je velike poplavne, ritsko močvarne zone na Srednjem toku Dunava. Proteže se uz levu obalu Dunava na sredini njegovog toka. Na severu se granici sa Nacionalnim parkom Drava - Dunav dok se duž susedne obale prostire Park prirode "Kopački rit" i sa njima čini jednu od najvećih prirodnih Celina u Evropi. Putevi parka prirode idealni su za dzoging, pešačenje i druge vrste rekreacije, a skrivene peščane plaže idealne su za uživanje u letnjim danima. Za odmor i razonodu tu su mnogobrojne čarde, kao što je "Kupusinska", "Vagon" i "Dvorac" na Lavaču.
Eko safari
Izuzev raznih vrsta sisara i ptica, područje Gornjeg Podunavlja obiluje insektima, rakovima, školjkama, cvećem i mnogim retkim biljnim i životinjskim vrstama. Preko 280 vrsta ptica boravi u staništima, među njima divlje guske, čaplje, kormorani, patke, galebovi i čigre. Staništa obiluju i vidrama, divljim mačkama i slepim miševima, kojih takođe ima više vrsta. Treba naglasiti i biljne vrste, kao sto je retka močvarna slatina, beli i žuti lokvanji, vodena paprat azola, orašak, sibirska perunika i Laksmanijev rogoz. Šume vrba, belih i crnih topola i hrastovi lužnjaci čine bogatu prašumu. Rezervat je moderno opremljen za posmatranje ptica i eko safari. Specijalni prirodni rezervat "Gornje Podunavlje" nudi mnoštvo različitih naučno-rekreativnih sadržaja:
- Informativno-edukativni centar u reonu Karapandža
- Program obilaska šetne staze Karapandža
- Program obilaska šetne staze Štrbac
- Program obilaska šetne staze Bestrement uz vožnju brodom do ušća Drave
- Program obilaska šetne staze Bestrement uz vožnju brodom do Lavača.
Lokalni događaji
Bodrog fest
Manifestacija koja za cilj ima očuvanje kulturne baštine: običaja, starih zanata, muzike, nošnje, gastronomije, prirodnih bogatstava, održava se u Bačkom Monoštoru u avgustu, a posećuje ga oko deset hiljada gostiju svake godine. Riblji paprikaš, domaći proizvodi i ručni radovi (vezovi, slike, proizvodi od trske, rogoza i drveta), vino, med, rakija, kolači, privlače turiste sa raznih strana. U toku dana održavaju se radionice za decu, pretežno edukaciono-ekološke tematike. Izložbe fotografija i projekcije filmova održavaju se u TV sali Doma kulture. Tamburaši, mažoretkinje, fijakeri, crkveni horovi, predstave, čine da ova mainfestacije odiše duhom ovih predela.
Regeneracija Dunava
Održava se u junu u Bačkom Monoštoru, otprilike u vreme Kirbaja, seoske slave. To je trodnevni ekološko-muzički festival. Tokom dana održavaju se ekološke radionice, a u večernjim časovima muzički program koji privlači mlade iz cele Vojvodine, ali i Hrvatske i Mađarske. Slamarske radionice u saradnji sa udrugom "Slama" iz Osijeka ulepšavaju prostor manifestacije skulpturama koje oduzimaju dah. Broj posetilaca dostiže i dve hiljade ljudi, a sva dešavanja otvorena su za javnost.
Lički Višeboj
Turističko-sportska manifestacija u nadmetanju u tradicionalnim sportskim disciplinama koja se održava u Apatinu. Osnovni cilj manifestacije je očuvanje i negovanje tradicije Srba iz Like, a prisutne su discipline snage (nadvlačenje konopa, obaranje ruke, bacanje kamena sa ramena) i discipline veštine (skok u vis i u dalj iz mesta, trka u vrećama…). Održava se na platou na obali Dunava.
Grožđebal
Održava se u slavu grožđa, veselja i vina i predstavlja najznačajniju manifestaciju šokačkih Hrvata u Sonti. Radi se o berbanskom običaju kojim Sonćani zahvaljuju bogu za grožđe i vino.
Ciganska noć
Organizuju je opština Apatin i Opštinski kulturni centar uz podršku Udruženja Roma "Zlatno sunce". Glavnu atrakciju Romske noći predstavlja izbor najlepše Romkinje Zapadnobačkog okruga. Priređuje se i bogat kulturno-umetnički program.
Dani dečjeg stvaralaštva
Manifestacija je sačinjena od plesova, ritmičkih i folklornih tačaka, recitovanja, muzičkih dramatizacija. U galeriji "Meander" postavlja se izložba dečjih radova. Organizuje se i maskenbal u vidu povorke koja se kreće Ulicom Srpskih vladara.
Apatinske ribarske večeri
Program sadrži niz kulturnih i aportskih manifestacija. Čini se da posetioci ipak najviše uživaju u takmičenju u kuvanju ribljeg paprikaša. U večernjim satima održavaju se nastupi poznatih i lokalnih domaćih bendova i pevača.
Linkovi
Pripremila: Drinčić Miljana; VI-2
